Er aranés pertanh ath dialècte gascon dera lengua occitana e ei, amassa damb eth catalan, era auta lengua pròpria deth territòri de Catalonha. Er aranés ei eth nòm que recep era lengua occitana ena comarca dera Val d’Aran e ei, donques, era soleta lengua pròpria d’aquiu. Ei important distinguir entre eth concèpte de lengua pròpria territoriau e lengua pròpria personau, entenuda coma lengua mairau o pairau. Atau, Catalonha a dues lengües pròpries (territoriaus), eth catalan e er aranés, e s’i parlen mès de 300 lengües (personaus), entre es quaus eth catalan e eth castelhan son es qu’an un nombre de parlants mès elevat.
Atau, Catalonha a dues lengües pròpries (territoriaus), eth catalan e er aranés, e s’i parlen mès de 300 lengües (personaus), entre es quaus eth catalan e eth castelhan son es qu’an un nombre de parlants mès elevat.
Er occitan hè part deth conjunt de lengües romaniques, concrètament des occidentaus. Coma a d’èster, er aranés ei era lengua oficiau preferenta ena Val d’Aran tant ena Administracion coma ena escòla e ena retolacion publica. Es darrères enquèstes diden qu’eth 83,3 % dera poblacion aranesa lo compren e eth 60 % lo sap parlar. Cau auer present qu’ath delà dera Val, er occitan tanben ei oficiau en conjunt de Catalonha gràcies ar Estatut d’Autonomia de 2006, e era Lei 35/2010, d’1 d’octobre, der occitan, aranés en Aran, que desvolòpe aguesta oficialitat.
Era Val d’Aran a ua longa istòria damb ua tradicion pròpria plan mercada qu’ara non expausaram. Damb era recuperacion der autogovèrn de Catalonha, enes ans ueitanta deth sègle XX, eth president Jòrdi Pujol encarguèc ar alavetz conselhèr de Cultura Max Cahner que comencèsse a trabalhar en ua lei especifica entara Val d’Aran. Eth trabalh acabèc cristallizant damb era Lei 16/1990, de 13 de junhsèga, sus eth règim especiau dera Val d’Aran e damb era recuperacion deth Conselh Generau d’Aran, un organ de govèrn autonòm que ja venguie dera edat mejana, qu’actuaument ei format per un sindic d’Aran e tretze conselhèrs. Atau, era Val d’Aran s’a de considerar mès qu’ua comarca pr’amor qu’a ua autonomia pròpria e ua especificitat culturau. Quauqui ans mès tard era lei de 1990 s’actualizèc damb era Lei 1/2015, de 5 de hereuèr, deth règim especiau d’Aran.
Tota aguesta introduccion vau entà deishar clar qu’era Fondacion Vincle vò mostrar (e demostrar) eth respècte mès absolut entath pòble aranés e ara sua lengua, un patrimòni qu’ei, tanben, de toti es catalans e que, donques, cau respectar.
Tota aguesta introduccion vau entà deishar clar qu’era Fondacion Vincle vò mostrar (e demostrar) eth respècte mès absolut entath pòble aranés e ara sua lengua, un patrimòni qu’ei, tanben, de toti es catalans e que, donques, cau respectar.
Atau qu’a tota era logica deth mon que coma fondacion catalana optem, tanben, per híger er aranés ath costat deth catalan ena nòsta web. Auem tradusit ar aranés practicament tot eth contengut fixe dera web, e tanben ua part deth contengut dinamic que tradusiram en foncion des recorsi qu’ajam.
Es lengües an fòrça valors: d’identitat, de comunicacion, economics, sociaus, etc., mès per dessús de tot es lengües meriten un respècte pr’amor que respectar ua lengua ei respectar es sòns parlants. E en un mon globalizat cau trabalhar, tanben, per ua ecologia des lengües e preservar-ne era sua diuersitat.
… per dessús de tot es lengües meriten un respècte pr’amor que respectar ua lengua ei respectar es sòns parlants. E en un mon globalizat cau trabalhar, tanben, per ua ecologia des lengües e preservar-ne era sua diuersitat.
Anonciam aciu que mès endeuant era Fondacion Vincle tanben difonerà tot eth sòn contengut fixe, e ua part deth contengut dinamic, en castelhan e en anglés –tostemp ei bon que se defene era lengua catalana e es reivindicacions des territòris dera Euroregion Mediterranèa mejançant d’autes lengües.
Aué, totun, podem èster contents d’includir ena nòsta web ua lengua fòrça estimada: era occitana ena sua varianta aranesa.